One by one, Bart Vandevijvere’s paintings are links in an endless chain. In a process that develops in a pendulum-like motion, one work bears the marks of its predecessor and forms the seed for the next. And so he switches from one thought to another, from one intervention to another, in search of the plot.
In doing so, he uses visual elements from the rich history of (abstract) painting. These are sometimes at odds with each other. One time we dive into immeasurable space. At other times, he lets opposites interact, as an attempt at reconciliation. This leads to surfaces as arenas within which the friction between geometry and lyricism, delay and dynamism is blindly allowed, but always in an interactive game. These dynamics are bathed in the spirit of contemporary music and jazz: its unquestionable allies on the road to the plot.
Els Wuyts writes: “Bart Vandevijvere’s quest is a balancing act between holding on to what irrevocably passes and perpetuating the exciting flow of time. He seems to embrace and sing the changing nature of everything, replacing the immobile with the shifting. In his work, the timeless static alternates with the inexorable movement of change.”
Bart studied painting at the Sint-Lucasinstituut (now LUCA) in Ghent.
His work gradually evolved towards abstraction, partly influenced by his passionate interest in contemporary music. Exhibitions followed in Belgium, the Netherlands, France, Germany, Spain and Italy.
In paintings and sound installations, Bart Vandevijvere draws attention to the search for analogies between image and sound. Sound interventions could be experienced at the Flanders Festival Kortrijk, the Slow Festival Concertgebouw Brugge and further in Lille, Bordeaux and Frankfurt, among others.
However, the search for the possibilities and assets of ‘painting’ remains his core business.
1977-1979: Painting – Koninklijke Academie voor Schone Kunsten, Kortrijk
1980-1984: Painting – Hoger Instituut voor Beeldende Kunsten Sint Lucas, Gent
Under construction
Under construction
Jazz en eigentijdse klassieke muziek geven het atelier van beeldend kunstenaar Bart Vandevijvere een eigen aura. Een basgitaar leunt tegen een versterker, even waan ik me in de repetitieruimte van een muzikant. Geenszins beoogt de kunstenaar om een muzikale uitvoering plastisch te vertalen op het doek. Veel interessanter voor zijn creatieproces is de houding die muziekmakers aannemen tijdens het componeren: het bereiken van een artistieke flow om tot een aangrijpende toonzetting te bekomen, een gelaagde muzikale eenheid. Anders dan musici maakt Bart Vandevijvere gebruik van meerdere verflagen om een dynamisch kunstwerk te scheppen. Zijn abstracte schilderijen bekijken en bediscussiëren is een intense beleving. De canvassen zijn als arena’s waarin tegengestelde picturale elementen voortdurend in de clinch gaan met elkaar. Het schilderij Present Continuous is exemplarisch voor zijn oeuvre. De titel verwijst naar de onvoltooid tegenwoordige tijd en niet zelden herkennen we de Engelse werkwoordsvorm in zijn titels. Tegelijkertijd alludeert de benaming op de gestolde fases die de suggestie oproepen dat het creatieproces nog steeds aan de gang is.
Het schijnbaar willekeurig proces van opbouwen en wegnemen evoceert een levendige compositie en behoort tot een van de voornaamste strategieën van de kunstenaar. Een schilderij komt op een organische manier tot stand zonder naar een bepaald visueel doel toe te werken. De ontwikkeling van het kunstwerk staat centraal en voltrekt zich aan de hand van uiteenlopende vormelijke experimenten op het doek. Een mix van acrylverf, water en acrylmedium dient telkens als materiële basis om het linnen te beschilderen. De onderlinge verhouding tussen de bestanddelen is voor hem van kapitaal belang. Het beïnvloedt de inwerkings- en droogtijd van de verschillende verflagen en bepaalt de textuur van de verfhuid. De texturen ogen ondoorzichtig tot transparant afhankelijk van de samenstelling van het schildersmateriaal. Naargelang het aantal verflagen toeneemt, brengt Bart Vandevijvere steeds meer reliëf aan in zijn werk. Minutieus balanceert de kunstenaar tussen experiment en esthetiek. In bepaalde zones van de compositie worden de droge of natte verflagen gedeeltelijk of volledig verwijderd. Verschillende verfpartijen worden geschrobd of bevloeid met vocht. De loop van het water verklapt dat Bart Vandevijvere geregeld zijn schildersdoek kantelt. Met een geconcentreerde blik lokt de kunstenaar fascinerende picturale accidenten uit. De uiteenlopende schilderkundige acties zorgen ook voor verwarring tijdens het kijken, de stratigrafie van het schilderij is niet langer duidelijk. Interessant is de plaats waar twee verflagen samenkomen. Hier ontstaat een nieuwe onzichtbare laag die enkel na het wegwassen van bovenliggende lagen kan waargenomen worden. Op een treffende wijze slaagt de kunstenaar erin om gedurende een reeks ontwikkelingsstadia het finale gestolde beeld te dynamiseren.
De densiteit van een schilderij varieert van werk tot werk. Karakteristiek voor het oeuvre van Bart Vandevijvere is de verhouding tussen het aantal autonome beeldelementen, ontstaan na een reeks beeldende experimenten, en het ruimtegevoel dat hierdoor wordt opgewekt bij de kijker. Wanneer de geometrische, soms architecturaal aanvoelende, motieven de compositie domineren, dan kan een optische illusie van diepte waargenomen worden. Tegelijkertijd kan de kijker het gevoel krijgen dat een of meerdere beeldelementen in zijn of haar richting wordt gekatapulteerd. Doorgaans wordt de gezichtsbegoocheling versterkt door de aanwezigheid van een grote geometrische vorm. Zowel de formatie als de positie van de vlakken in het picturale veld beïnvloeden in sterke mate de ruimtelijke werking. De contouren van het geometrische vormenspel treden veelal op als scheidingslijnen tussen diverse structuren en kleurenzones. Bart Vandevijvere beschrijft deze groep kunstwerken als volle schilderijen. De sobere schilderijen daarentegen worden getypeerd door de schaarse aanwezigheid van beeldelementen. In deze composities wordt de frontale spatiale werking gekenmerkt door een verticale en horizontale dimensie die de fysieke grenzen van het canvas, soms gedeeltelijk, lijken te overstijgen. Denkbeeldig strekt het schilderij zich uit over de ruimte.
De methodiek waarmee Bart Vandevijvere het spectrum van de abstracte schilderkunst verkent fascineert. De schilderijen zijn het resultaat van aangewakkerde toevalsfactoren die hij optimaal tot hun recht laat komen. De visuele experimenten op de verschillende locaties van het doek zorgen voor een boeiende wending. Op compositorisch vlak lijken de werken soms op collages, sommige beeldelementen roepen zelfs een grafisch indruk op. Het geheel brengt steeds een boeiende ruimtewerking met zich mee. Als kijker verkennen we de verschillende posities van de driedimensionale ruimte waarin het kunstwerk zich heeft ingebed. Op een illusionaire manier doorbreekt Bart Vandevijvere het statisch karakter van de schilderkunst.
Benedict Vandaele, 17/09/2020
